Feil om Columbus
Av Ottar Fyllingsnes
«Visste du at Columbus var innom Island på veg til Amerika? Og at han kanskje var den første som oppdaga Grønland?» spør Hallingdølen etter lesing av den nye Islands-boka som eg har laga saman med hallingdølen Harald Hognerud.
Artikkelen held fram under annonsen.
Kvifor slike tullete spørsmål?
I boka skriv eg ingenting om at Columbus var innom Island på veg til Amerika. Eller at han var den første som oppdaga Grønland.
Men eg har eitt kapittel i boka med overskrifta «Kom Columbus til Island?»
Bakgrunnen for spørsmålet er at det finst teoriar om at Columbus var på Island eller i farvatnet rundt sagaøya i 1477, femten år før han kom til Amerika.
Det er fleire som har meint noko om Columbus og Island.
I boka siterer eg frå den svenske forfattaren Herman Lindqvists bok «Columbus». Der skriv han at «det ikkje er usannsynleg at Columbus var på Island eller til og med på Grønland, og at han også høyrde om vikingferdene til Vinland».
Eg nemner også John Dysons bok «Columbus. For gull, Gud og fedreland». Han viser til fleire bøker der det vert drøfta om Columbus sigla så langt som til Island. Seinare i livet sa Columbus av og til at han hadde gjort det, skriv Dyson. Og han viser til at fleire historikarar meiner at Columbus var på Polhavet i 1476-1477.
Bakgrunnen for at eg tok med eitt kapittel om Columbus i boka, var at på Ingjaldshóll heilt ute på Snæfellsnes møtte me presten Óskar Ingi Ingason. Han og fleire andre trur at Columbus var i bygda vinteren 1477. Som prestar flest TRUR Ingason, men byggjer ikkje på sikker forsking. I kyrkjelydshuset heng eit stort måleri av ein prest som syner Columbus vegen vestover.
Artikkelen held fram under annonsen.
I eit anna kapittel i boka fortel eg om Eirik Raude, som skal ha reist vestover frå Island i år 982, og kome til Grønland – om lag 500 år før Columbus la ut på den vidgjetne ferda vestover.
Men det er ikkje nok med desse feilane.
Til slutt i Hallingdølens artikkel vert det hevda at norske Lene Zachariassen, som drøymde om å flytta til Afrika, vart hesteavlar på Island. Dette er feil. I kapittelet om henne kjem det tydeleg fram at ho garvar og arbeider med hestehår. I eit anna kapittel møter me Mette Camilla Moe Mangseth frå Oslo, som flytta til Island og vart hesteavlar.
